Αγάπη ή τοξικότητα;

“Love didn’t meet them at their best, it met them in their mess”, με αυτό το «απόφθεγμα» θα ξεκινήσω να γράφω και χωρίς αυτό το «απόφθεγμα» θα τελειώσω. Τέτοιες και άλλες παρόμοιες εκφράσεις βομβαρδίζουν καθημερινά τις αρχικές σελίδες των social media, βρίσκονται εμποτισμένες σε ταινίες και σειρές, ρομαντικοποιούνται και φυσιολογικοποιούνται οδηγώντας σε ένα φόβο μην χαθεί η αυτή εμπειρία (“fomo” – fear of measing out), μη δεν προλάβουμε να ζήσουμε αυτό το είδος αγάπης που θα μας λυτρώσει και θα μας ανυψώσει. Είναι όμορφο αλλά και φοβερά προβληματικό να ψάχνουμε την έννοια του sublime, του υπέρτατου, του ύψιστου, στις ρομαντικές μας σχέσεις και αβάσταχτα απογοητευτικό όταν η άρνηση της συνειδητοποίησης της ανυπαρξίας του, φωλιάζει στα ψυχικά μας τραύματα και υπόσχεται να τα επουλώσει.

«Η αγάπη δεν την/τον βρήκε στα καλύτερά της/του, αλλά στα χειρότερά της/του» και την/τον έσωσε, όπως πάντα υπονοείται. Ένα παραμύθι που ακούμε από παιδιά, ένα παραμύθι που έρχεται να κάνει έγκυρη την εκ των έσω ανάγκη για συντροφικότητα, που έρχεται να αναπληρώσει το χαμένο κόμματι του αναγκαίου δεσμού που ποτέ δεν χτίστηκε όπως έπρεπε όταν ήμασταν παιδιά. Ενηλικιωνόμαστε και ψάχνουμε ένα manic pixie girl ή boy για να ζωντανέψει και να επουλώσει τους τραυματικούς δεσμούς της παιδικής μας ηλικίας που το αδύναμο ψυχικό μας όργανο δεν μπόρεσε να φροντίσει μόνο του. Εγκλωβιζόμαστε σε ένα κυνήγι ανθρώπινων tropes, προτύπων που νομίζουμε ότι ταιριάζουν στα τραύματά μας, και δεν κοιτάμε αληθινά τον άνθρωπο που έχουμε απέναντί μας.

Και εκεί είναι που ξεκινάει η τοξικότητα. Όταν δεν μπορώ να σε αντικρύσω για αυτό που είσαι και κοιτάω τα στοιχεία εκείνα πάνω σου που νιώθω ότι ταιριάζουν με αυτό που έχω ανάγκη εγώ, τότε είναι η αφετηρία μίας τοξικής σχέσης. Η προσωποποίηση των βαθύτερων ψυχικών αναγκών μας σε συνδυασμό με την έμφυτη ανάγκη για συντροφικότητα και το εύθραυστο ψυχικό, παιδικό Εγώ μας, μας πνίγει σε ένα παραμύθι, του οποίου το χαρούμενο τέλος που υπόσχονται όλοι, δεν θα έρθει ποτέ. Και δεν θα έρθει γιατί ακριβώς κανείς και τίποτα δεν βρίσκεται σε αυτόν τον κόσμο για την προσωπική μας λύτρωση. Μία τέτοια πεποίθηση είναι τόσο εγωκεντρική, όσο και ουτοπική.

Δεν είναι ο έρωτας που μας τυφλώνει και μας αναγκάζει να μένουμε σε τοξικές και κακοποιητικές σχέσεις. Είναι ο αβάσταχτος υπαρξιακός μας φόβος για την μοναξιά, για το τώρα και το αύριο˙ είναι οι αβάσταχτοι τραυματικοί, παιδικοί δεσμοί˙ είναι οι ανεκπλήρωτες ασυνείδητες ανάγκες που δεν μετουσιώνονται. Και όλα αυτά βρίσκονται μέσα στο φάσμα του φυσιολογικού. Η τοξικότητα βρίσκεται μέσα στο φάσμα του φυσιολογικού, γιατί άλλωστε κανείς μας δεν γεννήθηκε με επιλυμένες τις βαθύτερες ψυχολογικές του ανησυχίες, αντ’ αυτού η γέννηση είναι η αιτία αυτών. Ας μην ρομαντικοποιούμε λοιπόν αυτά τα οποία οι ίδιοι φοβόμαστε να αγγίξουμε, ας μην βασιζόμαστε στους άλλους να μας ολοκληρώσουν γιατί δεν υπάρχει τίποτα μισό και ανολοκλήρωτο πάνω μας. Ας βρούμε το θάρρος και την δύναμη να σταθούμε στα πόδια μας και να αντιμετωπίσουμε τις άμυνές μας. Τότε και μόνο τότε δεν θα περικλειόμαστε από τοξικότητα, και ίσως να έχουμε μία ευκαιρία να αγγίξουμε το ονειρικό sublime, γιατί ακριβώς θα πηγάζει από εμάς τους ίδιους.

“Love met them in their mess, and they were smart enough to let it go”.

Συντάκτης: Φαίδρα Γατσαρούλη

Φωτογραφία: Συμεών Μανιάτης